Tìm hiểu chung về sét ?

- Sét hay tia sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và đất hay giữa những đám mây có những điện tích khác dấu. Lúc phóng tĩnh điện trong khí quyển tia sét có di chuyển nhanh, với tốc độ sắp 100,000 km/s. Vì sét là sự di chuyển của những hạt mang điện, nhưng hình ảnh của sét là do dòng plasma thông minh phát ra nên chúng ta có thể thấy nó trước khi nghe tiếng sấm vọng tới

- Sét sinh ra từ các đám mây mang điện tích hay còn gọi là mây dông. Mây thường xuất hiện ở độ cao trên đường chân trời trong khoảng một tới hai km. Một đám mây dông tích điện đi gần mặt đất tới những khu vực trống trải, gặp một vật có độ cao như cây cối, nhà xưởng, công trình... Thì sẽ phóng tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất. Đấy là hiện tượng sét đánh.

Sét mang nguy hiểm gì cho người và công trình ?

- Khi bị sét đánh trúng sẽ gây nguy hại cho công trình, cho tính mạng của con người. Đặc biệt các thiết bị điện tử sẽ có nguy cơ hư hại nặng hoặc không thể sử dung lại. Vậy nên mọi công trình đều nên phải lắp đặt thiết bị chống sét

- Sét được cho là truyền theo con đường ít trở kháng nhất trong không khí, dọc theo các vật dẫn điện và xuống đất. Tuy nhiên, gió, điện trường và các yếu tố khác có thể gây ra những cú đánh bất ngờ. Sét không có kích thước, hình dạng và năng lượng khác nhau. Không ai có thể dự đoán một cách đáng tin về thời gian, con đường, điểm chấm dứt, kích thước hoặc sức mạnh của một tia sét.

Tại sao phải lắp đặt hệ thống chống sét ?

- Hệ thống chống sét là hệ thống dẫn điện đặc biệt được thiết kế để thu, dẫn và điều khiển sét đánh. Các thiết bị chống sét này cố gắng ngăn chặn sét đánh và mang dòng điện truyền dẫn xuống đất. Hệ thống thu sét sẽ bảo vệ các tòa nhà và các cấu trúc khác bằng cách sử dụng các thiết bị chấm dứt luồng điện thụ động bằng chính dây dẫn và thiết bị đầu cuối mặt đất. Dẫn điện đi xuống đất và phán tán ra, không gây ảnh hưởng tới con người và công trình

Chức năng của hệ thống chống sét ?

- Chức năng của hệ thống chống sét : Là chặn sét đánh trực tiếp thông qua kim thu sét trên điểm cao của công trình. Xả an toàn dòng sét xuống trái đất thông qua hệ thống dây dẫn xuống. Phân phối dòng sét trong lòng đất thông qua hệ thống phân tán năng lượng - Thiết bị chống sét là chống sét lan truyền theo đường cấp nguồn và chống sét lan truyền trên đường tín hiệu. Tuy nhiên mỗi thiet bi chong set lan truyền đều gồm ba bộ phận: Bộ phận thu sét ( kim thu sét ), dây dẫn sét (dây thoát sét) và bộ phận tiếp đất.

- Hệ thống chống sét được thiết kế để bảo vệ ngôi nhà hoặc tòa nhà khỏi bị sét đánh trực tiếp và đặc biệt là đám cháy do sét đánh. Lưu ý rằng các hệ thống chống sét không ngăn sét đánh vào cấu trúc, mà là chặn sét. Cung cấp một đường dẫn cho sự phóng điện có hại đi theo (cáp đồng hoặc nhôm được) và phân tán năng lượng một cách an toàn vào mặt đất (mạng nối đất). Điều rất quan trọng là các thành phần này phải được kết nối (liên kết) đúng cách để giảm thiểu cơ hội cho bất kỳ tia lửa hoặc tia sáng bên nào. 

- Mặc dù các cột thu lôi truyền thống giúp bảo vệ công trình khỏi bị sét đánh trực tiếp. Nhưng cần có một he thong chong set hoàn chỉnh để giúp ngăn chặn các sự cố điện có hại và các đám cháy có thể do sét xâm nhập vào một cấu trúc thông qua dây và ống. Một hệ thống hoàn chỉnh cũng bao gồm các thiết bị bảo vệ đột biến điện cho nguồn điện, dữ liệu và đường truyền thông đến. Và thiết bị bảo vệ đột biến cho các thiết bị dễ bị tổn thương. 

Cấu tạo chung của hệ thống chống sét ?

Đất nước Việt Nam chúng ta có khí hậu nhiệt đới, thường có mua mưa, mưa lớn dẫn đến sự gia tăng sét, tạo nguy hiểm cho công trình. Vậy nên việc lắp đặt thiết bị chống sét là cần thiết cho mọi công trình và gia đình. Trong một số trường hợp, việc lắp đặt thiết bị chống sét, rõ ràng, còn trở nên buộc phải. Đó là ở những nơi tập hợp đông người: bệnh viện, trường học, chợ, cơ sở vật chất làm việc. Cũng có thể là những dự án công cộng đặc trưng, các khu di tích, khu tham quan. Và chắc chắn ở khu vực thường xuyên xảy ra sét đánh thì việc lắp thiết bị chống sét là công việc chẳng thể thiếu. 

Các thiết bị chống sét trong hệ thống thường gồm : Kim thu Sét, cọc tiếp đất, thiết bị chống sét lan truyền, bộ đếm sét, chống sét van, hoá chất giảm điện trở, đèn báo không, bộ đo điện trở chống sét

1. Kim thu sét

Kim thu sét truyền thống hay còn gọi là cột thu lôi là 1 thanh kim khí hoặc vật bằng kim khí được gắn trên đỉnh của một tòa nhà.nó hoạt động thu sét bằng phương pháp dùng 1 dây dẫn điện để nối với mặt đất hoặc “ tiếp đất” thông qua một điện cực. Thiết kế để kiểm soát an ninh tòa nhà trong trường hợp bị sét đánh trúng. Khi lắp đặt kim thu sét, phải chọn vị trí, độ cao đặt kim thu sét và chiều cao cột, cần lưu ý đảm bảo khoảng cách tiêu chuẩn giữa cột kim và các vật xung quanh.

2. Cọc tiếp đất

- Về bản tính, cọc tiếp địa là những thanh kim khí được cắm sâu vào trong đất (tiếp địa) để phân nguồn năng lượng lớn xuống đất. Cọc tiếp địa sử dụng cho mục đích chống sét phải được hàn nối sở hữu dây dẫn truyền sét trong khoảng kim thu sét xuống. Mang vùng đất khô cằn, pha phổ biến cát sỏi, khi chôn cọc tiếp địa phải kết hợp với hóa chất giảm điện trở.

Trong thiết kế hệ thống tiếp đất, tùy từng vùng đất mà số lượng cọc và kiểu cọc tiếp địa phải được bố trí hợp lý, đảm bảo điện trở nối đất đúng quy định. Thông thường, bộ thu sét gồm 3 đến 5 kim thu sét được gắn trên nóc nhà và nối với nhau.

Hệ thống tiếp đất phải có tổng trở nhỏ và ổn định trong nhiều năm, đảm bảo việc tản năng lượng sét xuống đất nhanh và an toàn.

3. Vật dụng chống sét lan truyền

- Thiết bị chống sét lan truyền hay SPD (Surge Protection Devices) là các thiết bị chống sét được tạo ra để bảo vệ các trang bị điện lúc điện áp tăng cao đột ngột. thiết bị chống sét tăng áp và bộ giảm đột biến điện áp được tiêu dùng trong hệ thống này có mức độ hiệu quả cao.

4. Bộ đếm sét

Bộ đếm sét là thiết bị PCCC sở hữu tác dụng đếm số lần sét đánh vào hệ thống thu sét. Vật dụng này được lắp vào phần dưới của cáp thoát sét hoặc dây dẫn xuống mặt đất. Những tia sét được phát hiện và theo dõi bởi vật dụng đếm sét này mang khả năng cung ứng một số thông tin về vùng cần bảo vệ điều này cấp thiết cho các dữ liệu sau này của hệ thống chống sét. thiết bị đếm sét không phải là bắt buộc phải lắp nhưng nó cung cấp thêm số liệu về sét trong khu vực để có phương hướng lắp đặt phụ trợ 

5. Chống sét van

Chống sét van là vật dụng không thể thiếu trong hệ thống điện truyền tải, máy biến áp và các dự án điện ngoài trời khác (có điện áp trên 1000V). Chống sét van mang 1 đầu nối có tuyến dây, đầu còn lại nối với đất và được lắp cùng lúc mang trang bị cần kiểm soát an ninh.

6. Hoá chất giảm điện trở 

- Hóa chất giảm điện trở thường được trộn xuống khu vực có đất sở hữu tính dẫn điện kém như đất đá, đất đồi và đất cát. Sản phẩm này cũng là giải pháp lý tưởng khi cọc nối đất không thể đóng sâu hay ở các vùng đất có diện tích dừng gây khó khăn trong việc thực hành hệ thống đất theo những phương pháp cũ. 

7. Đèn cảnh báo trên không

- Là tín hiệu đèn được dùng để cảnh báo, đánh dấu sự hiện diện của những công trình cao tầng và những kiến trúc trên cao. Ở đây thương được lắp đặt trên các trụ chống sét nhằm cảnh báo độ cao của tòa nhà cho máy bay và các vấn đề khác

8. Đo điện trở chống sét

- Thiết bị đo điện trở chống sét là thiết bị chữa cháy chuyên dùng để đo đạc, rà soát điện trở nối đất giữa cột thu lôi và đất. Khi điện trở này đạt đề nghị thì hệ thống chống sét hoạt động ổn định hơn.

Lưu ý khi thiết kế lắp đặt hệ thống chống sét

Chống sét đánh ngang nếu chỉ dùng hệ thống kim thu set tia tiên đạo thì chỉ bảo vệ được sét đánh thẳng xuống công trình. Còn không thể bảo vệ sét đánh ngang công trình (đặc biệt là với công trình cao trên 45m). Do đó, tùy từng vị trí công trình mà quyết định thêm vòng tròn chống sét bằng thanh đồng chạy xung quanh nhà để chống sét đánh ngang. Khoảng 10m một vòng tròn và liên kết với nhau thành một hệ thống thu sét.